Ouderen in de tweede lijn bij de richtlijn Polyfarmacie bij Ouderen is gereed en gepubliceerd in de richtlijnendatabase. Het addendum beoogt nadere invulling te geven aan de uitvoering van medicatiebeoordeling in de 2e-lijn, aanvullend op de 1e-lijns medicatiebeoordeling. Adviezen uit het addendum moeten leiden tot reductie van het risico op onbedoelde schade door polyfarmaciedoor het optimaliseren van de farmacotherapie tijdens opname.
Daarbij komen de volgende punten aan bod:

• Hoe te handelen op het moment dat een oudere patiënt wordt opgenomen in het ziekenhuis.
• Wat kan er gedaan worden om schade door medicatie tijdens opname te voorkomen.
• Hoe kan de kans op medicatie gerelateerde problemen na ontslag uit het ziekenhuis verminderd worden.

Op 28 maart 2018 promoveerde Tim Schutte op het proefschrift ‘Learning in a student-run clinic – a new concept to improve medical education in pharmacotherapy’. In dit proefschrift beschrijft hij de opzet van een studentenpoli in het kader van farmacotherapie onderwijs. Hij toont aan dat de studentenpoli een haalbaar concept is met als resultaat tevreden patienten, studenten en supervisoren. Het concept is bruikbaar in verschillende omgevingen (polikliniek interne geneeskunde, huisartsenpraktijk, samenwerking met bijwerkingencentrum Lareb). De factoren die ten grondslag liggen aan het leren in de studentenpoli zijn verantwoordelijkheid, authenticiteit en samenwerken. Hij concludeert dat bij toekomstige onderzoeken naar farmacotherapie-onderwijs verantwoordelijkheid bij het leren op de werkplek een belangrijk thema is. Daarbij is het noodzakelijk om betrouwbare uitkomstmaten te identificeren voor toekomstig onderzoek. Het volledige proefschrift is te vinden via deze link:  http://dare.ubvu.vu.nl/handle/1871/55604

Binnen het CBG loopt een project, geïnitieerd door het Expertisecentrum Pharmacotherapie bij Ouderen (Ephor),waarbij informatie over geneesmiddelen bij ouderen centraal staat. De doelstelling van dit project is het verzamelen van geneesmiddelenonderzoek bij ouderen, bij voorkeur ouder dan 75 jaar, en de informatie beschikbaar stellen aan artsen, apothekers en andere zorgprofessionals. Momenteel komt de informatie uit openbare bronnen, zoals de SmPC en literatuur. In de toekomst zullen de registratiedossiers en de EPAR ook worden geraadpleegd.

Oud-College lid Paul Jansen is voortrekker van dit project, waarbinnen Dianne Noppe al een aantal jaar actief is. Recent zijn Babs Fabriek en Hilda Kuin aan het team toegevoegd. Zij gaan informatie over geneesmiddelen bij ouderen verzamelen, wat aangeboden wordt aan het Farmacotherapeutisch Kompas en het Informatorium Medicamentorum. Daarnaast komt de informatie op de website van Ephor en in de EPHOR-app. Deze app is recent ontwikkeld en is gratis te downloaden in de Apple Store en Google Play store en ook toegankelijk via www.ephorapp.nl.

Op de foto van rechts naar links: beats Fabriek, Hilda Kuin, Dianne Noppe en Paul Jansen. Op het scherm de Ephor app.

Op 10 april 2018 gepromoveert Kris van Keulen op het proefschrift: ‘Antipsychotics, delirium and glucose in older patients’. In dit proefschrift beschrijft zij de wisselwerking tussen antipsychotica, delier en de glucose homeostase in de oudere algemene populatie en bij oudere patienten opgenomen in het ziekenhuis op niet-IC afdelingen en bij IC-patienten. Zij concludeert dat glucoseontregelingen een bijwerking kunnen zijn van antipsychotica bij ouderen. De pdf van het proefschrift is op deze website te vinden onder het kopje ‘Onderzoek’ en ‘Proefschriften’.

De Ephor Nieuwsbrief 2018 editie ‘Geriatriedagen’ is verschenen en naar alle abonnees opgestuurd. De Nieuwsbrief is ook op deze website te vinden onder Onderwijs/info-Ephors Nieuwsbrieven. Als u zich wilt abonneren op deze Nieuwsbrief dan kunt dat via het contactformulier verzoeken.

Op de app kan worden gezocht op individuele geneesmiddelen, geneesmiddelengroepen en indicaties.

De informatie over ouderen die in de patiëntenbijsluiter aanwezig is en informatie over stoppen van het geneesmiddel wordt toegevoegd.

In de app zijn links naar websites die van nut zijn om zo goed mogelijk aan oude patiënten voor te kunnen schrijven.

De geneesmiddelenrapporten van Ephor staan ook in de app. De app is gratis te downloaden via de appstore en is ook te bereiken via www.ephorapp.nl

Op 29 januari 2018 is Ankie Hazen gepromoveerd op het proefschrift: ‘Non-dispensing clinical pharmacists in general practice: training, implementation and clinical effects’. In dit proefschrift laat zij het effect zien van de inzet van apotheker/farmacotherapeuten in huisartsenpraktijken, waarbij ze zich specifiek bezighielden met het optimaliseren van de farmacotherapie door zowel op patiënt- als op praktijkniveau extra farmaceutische zorgverlening te bieden. Hierbij werd aangetoond dat dit model van geïntegreerde farmaceutische zorg de veiligheid en effectiviteit van farmacotherapie in de eerste lijn verbetert. De pdf van het proefschrift is op deze website te vinden onder het kopje ‘Onderzoek’ en ‘Proefschriften’.

ZonMw subsidie voor Zuyderland Medisch Centrum t.b.v. onderzoek naar het verminderen van ziekenhuisheropnames die zijn veroorzaakt door geneesmiddelen. Zuyderland Medisch Centrum heeft onlangs een ZonMw subsidie toegekend gekregen om onderzoek te doen naar het verminderen van ziekenhuisheropnames die zijn veroorzaakt door geneesmiddelen. Het project ‘CHECkUP’ wordt geleid door dr. Hugo van der Kuy en dr. Kim Hurkens, beide verbonden aan het centrum voor gerontofarmacologie en Esther Veraa, projectbureau additionele gelden.

In 2013 werden in Nederland veelvuldig mensen opgenomen in het ziekenhuis door problemen met hun medicijngebruik, waarvan de helft voorkomen had kunnen worden. Deze problemen kunnen gesignaleerd worden door het uitvoeren van handmatige medicatiereviews, maar deze zijn arbeidsintensief en tijdrovend. In dit onderzoek wordt gekeken of wekelijkse geautomatiseerde medicatie reviews met een uitgebreide set medische beslisregels het aantal ziekenhuis heropnames onder ouderen (>60 jaar) kan verminderen. Het doel is het aantal heropnames te verminderen van 20% naar 15%. Bij een landelijke uitrol zou dit betekenen dat op jaarbasis 15.600 ziekenhuis heropnames onder ouderen voorkomen worden.

Het onderzoek gaat in januari 2018 van start en duurt ongeveer vier jaar.

Zie voor meer informatie: http://nvza.nl/zonmw-subsidie-voor-zuyderland-medisch-centrum-t-b-v-onderzoek-naar-het-verminderen-van-ziekenhuisheropnames-die-zijn-veroorzaakt-door-geneesmiddelen/

Discontinuing inappropriate medication in nursing home residents (DIM-NHR study): Overleg tussen arts, apotheker, verpleegkundige en patiënt leidt tot verbetering van medicijngebruik bij verpleeghuispatiënten zonder nadelige effecten. Dit onderzoek is gesubsidieerd door ZonMW en geleid door prof. dr. K. Taxis, Rijksuniversiteit Groningen.

Samenvatting:

Verpleeghuispatiënten zijn zeer kwetsbaar. Zij leiden vaak aan meerdere aandoeningen tegelijk en gebruiken veel, soms overbodige, medicijnen. Ongepast medicijngebruik kan leiden tot vallen, ziekenhuisopnames, sterfte en onnodige kosten.
In dit onderzoek zijn 426 verpleeghuispatiënten 4 maanden lang gevolgd. Bij de helft van de patiënten hebben de arts, apotheker en verpleegkundige samen met de patiënt overlegd welke medicijnen niet meer nodig zijn. Hiervan kon bij 4 op de 10 patiënten overbodige medicijnen succesvol gestopt worden. De andere helft van de patiënten volgde de gebruikelijke behandeling (zonder extra overleg tussen arts, apotheker en verpleegkundige). In deze groep werd bij 3 op de 10 patiënten overbodige medicijnen succesvol gestopt.

Resultaten

De kwaliteit van leven en de zorgkosten van de 2 groepen waren vergelijkbaar. Overleg tussen arts, apotheker, verpleegkundige en patiënt leidt tot verbetering van medicijngebruik bij verpleeghuispatiënten zonder nadelige effecten. Het is daarom wenselijk een dergelijk overleg bij alle verpleeghuispatiënten uit te voeren.

Voor meer informatie zie: https://www.zonmw.nl/nl/over-zonmw/innovatie-in-de-zorg/programmas/project-detail/goed-gebruik-geneesmiddelen/discontinuing-inappropriate-medication-in-nursing-home-residents-dim-nhr-study/

De Ephor Nieuwsbrief 2017 editie ‘winter’ is verschenen en naar alle abonnees opgestuurd. De Nieuwsbrief is ook op deze website te vinden onder Onderwijs/info-Ephors Nieuwsbrieven. Als u zich wilt abonneren op deze Nieuwsbrief dan kunt dat via het contactformulier verzoeken.