In Nederland gebruiken oudere patiënten veel geneesmiddelen. Mede op verzoek van de Geriatric Expert Group van de EMA is een overzicht gemaakt van dit gebruik bij de 15 meest voorgeschreven middelen. Uit de Nederlandse cijfers valt op te maken dat van zeven van de 15 middelen meer dan de helft door oude patiënten wordt gebruikt. Patiënten boven 75 jaar vormen een groot aantal van de gebruikers. Het overzicht is beschikbaar onder Onderwijs/Info/Rapporten op deze website.

De Ephor website is weer bereikbaar. Het webadres moet in sommige gevallen opnieuw worden ingevoerd: www.ephor.nl

De Ephor Nieuwsbrief van de zomer 2017 is verzonden. De onderwerpen van deze nieuwsbrief zijn onder meer de ontwikkeling van de APP met speciale informatie over ouderen van de meest voorgeschreven geneesmiddelen, de data van de nascholing over de Ephorrapporten, de voortgang van de research van de Operam en de Senior studie. De Nieuwsbrief is beschikbaar op de website onder Onderwijs/Informatie. U kunt zich gratis abonneren op de Nieuwsbrief door een verzoek daartoe te versturen via het Contactformulier.

De Nieuwsbrief verschijnt 3-4x per jaar.

In haar proefschrift beschrijft Astrid van Strien verschillende aspecten van bijwerkingen van antipsychotica bij kwetsbare ouderen. Zowel klinisch farmacologische mechanismen, zoals correlatie tussen concentraties van haloperidol in bloed en liquor, als epidemiologische studies naar vallen veroorzaakt door antipsychotica komen aan bod. Een nieuw gevonden associatie van antipsychoticagebruik met urineweginfecties werd gevonden.

Het proefschrift, dat op 14 september aan de VU wordt verdedigd (promotor prof. R. van Marum) is deels beschikbaar op deze website, deels nog onder embargo.

Een recente publicatie in de JAMA Internal Medicine stelt het gebruik van de cholesterol verlagende statines ter discussie. Het onderzoek betreft een post-hoc data-analyse van een al oude studie, de ALLHATT-LTT trial, die tussen 1994 en 2002 plaats vond. In de studie werd gekeken naar het effect op preventie van sterfte door alle oorzaken en op cardiovasculaire sterfte van pravastatine bij patiënten ouder dan 65 jaar met lichte hyperlipidemie en hypertensie, maar zonder atherosclerotische cardiovasculaire ziekte. De gemiddelde leeftijd van de behandelde patiënten bedroeg 71,3 [5,2] jaar en van de controlegroep 71,2 [5,2] jaar. Na 6 jaar was er een sterkere cholesteroldaling in de behandelde groep dan in de controlegroep. Er was geen statisch significant verschil in sterfte ten gevolge van alle oorzaken of sterfte tengevolge van cardiovasculaire ziekte. Bij patiënten ouder dan 75 jaar was er zelfs een trend naar toename van sterfte door alle oorzaken bij pravastatine gebruik. De publicatie van de studie is op deze website beschikbaar onder Onderzoek/Artikelen.

Het Alzheimer centrum Radboud te Nijmegen heeft onder leiding van mevrouw van der Marck, mevrouw Smeulders en professor Marcel Olde Rikkert, een leidraad samengesteld voor het medisch wetenschappelijk onderzoek bij ouderen. In de inleiding schrijven zij:

Deze leidraad omvat 45 aanbevelingen omtrent het opzetten en uitvoeren van onderzoek bij ouderen. Sommige aanbevelingen zullen u wellicht verrassen, andere minder, maar zijn niet minder relevant. Het is bijvoorbeeld evident dat ouderen mee moeten denken bij het opzetten en uitvoeren van onderzoek om goed onderzoek te kunnen doen. Hoe beter het onderzoek is aangepast op de doelgroep, des te meer interesse zal er zijn om deel te nemen. Toch is onze ervaring dat deze aanbeveling nog maar door weinig onderzoekers wordt opgevolgd. De urgentie en het belang van betere onder- zoeksmethoden nemen echter snel toe: er komen steeds meer ouderen en we willen en moeten beter geïnformeerd worden met onderzoeksgegevens om meer passende en doelmatige zorg te kunnen realiseren.

De leidraad is op de Ephor website te vinden onder Onderwijs/info/Rapporten

De OPERAM studie is dit jaar van start gegaan en er zijn inmiddels meer dan 100 patiënten in de verschillende centra (Bern, Louvain, Utrecht)  geïncludeerd. In de studie wordt onderzoek gedaan naar het effect van een systematische medicatiereview bij oude patiënten opgenomen in een ziekenhuis. Eindpunt is vermijdbare ziekenhuisopname door bijwerkingen. In de studie wordt gebruik gemaakt van de STRIPassistant een digitale ondersteuning van de medicatiereview die met behulp van de Systematic Tool to Reduce Inappropriate Prescribing (STRIP) wordt uitgevoerd. De resultaten van de studie worden in 2020 verwacht.

De nieuwe nascholingscyclus van Ephor start vanaf april. De onderwerpen zijn (aanmelding via het contactformulier of www.paofarmacie.nl):

11-april Diagnostiek en behandeling van osteoporose en pijn bij ouderen

deel 1: Pijn door osteoporose en de keuze van NSAIDs

deel 2: omgaan met opioïden bij ouderen

9-mei Optimaliseren van polyfarmacie bij ouderen

deel 1: polyfarmacie, probleemanalyse en aanpak

deel 2: shared decision making, medicatie overdracht

6-juni Slaapstoornissen en angst bij ouderen

deel 1: Slaappatroon van ouderen, welk slaapmiddel is het beste?

deel 2: diagnostiek van angst en de keuze van anxiolytica bij ouderen

5-sep Aanpak van delier en gedragsstoornis bij dementie

deel 1: Gedragsstoornissen bij dementie, wat zijn de mogelijkheden?

deel 2: Herkennen en aanpak van een delier bij ouderen

3-okt Depressie en vallen bij ouderen

deel 1: Vallen en medicatie

deel 2: diagnostiek en behandeling van ernstige depressie bij ouderen

31-okt Urologische problematiek bij ouderen

deel 1: diagnostiek en behandeling van Lower Urinary Tract Symptoms

deel 2: aanpak van prostaatproblemen

21-nov Cardiovasculair risicomanagement bij ouderen

deel 1: Doet hypertensie er toe? Wat moet ik met atriumfibrilleren bij ouderen?

deel 2: Diagnostiek en behandeling van angina pectoris en (diastolisch) hartfalen